Nr specjalny -70
Kadry, płace, ZUS 2023
W nadchodzącym kolejnym roku kalendarzowym pracodawców/płatników czekają zmiany zarówno w przepisach prawa pracy jak i nowe regulacje związane z zagadnieniami ubezpieczeń społecznych. W niniejszym numerze specjalnym przybliżamy najważniejsze z nich.
Nr 237
Udział pracownika w kursie językowym na zwolnieniu lekarskim
Pytanie: Firma organizuje kursy językowe, które w danym dniu trwają 2 godziny: jedna godzina wliczana jest do czasu pracy, natomiast druga musi zostać odpracowana. Pracownik uczestniczący w kursie przebywa obecnie na zwolnieniu lekarskim. Chciałby kontynuować naukę mimo choroby. Czy jest to dopuszczalne? Czy pracownikowi nie grozi utrata prawa do świadczeń chorobowych?
Składki na FP, FS, FGŚP oraz FEP od umów zlecenia
Pytanie: W grudniu chcemy zatrudnić kilka obcych osób na podstawie umów zlecenia. Czy będziemy musieli odprowadzać za nie także składki na FP, FS i FGŚP oraz co ze składkami na FEP, jeśli w ramach tego rodzaju umów część z wspomnianych osób będzie wykonywała prace szczególne w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych?
Nr 236
Oskładkowanie ekwiwalentu za urlop podstawowy i dodatkowy
Pytanie: Pracownikowi, z którym rozwiązaliśmy umowę o pracę przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, w tym urlop dodatkowy z niepełnosprawności. Jak ustalić kwotę, którą powinniśmy z tego tytułu przyjąć do podstawy składek, jeśli ekwiwalent przysługuje zarówno za urlopy z roku ubiegłego, jak i bieżące?
Korekta składek opłaconych po przekroczeniu rocznej kwoty granicznej
Pytanie: Pracownik zatrudniony na ¼ etatu nie poinformował nas, że pracuje jeszcze w innej firmie na pełnym etacie, w związku z czym przy sprawdzaniu rocznej kwoty granicznej w roku ubiegłym nie uwzględniliśmy dochodów tam uzyskiwanych. Skutkiem tego było naliczanie składek emerytalno-rentowych także po przekroczeniu wspomnianej kwoty. Jak skorygować ten błąd?
Nr 235
Zakwaterowanie dla pracowników – co z podatkiem i składkami
Pytanie: Przyjęliśmy do firmy pracownika, który mieszkał do tej pory 450 km od siedziby naszej firmy. Jego wynagrodzenie nie pozwala mu na wynajem mieszkania, zatem aby mu pomóc w obecnej sytuacji postanowiliśmy zapewnić mu zakwaterowanie. Pracownik zatrudniony jest na umowę o pracę i z tego tytułu uzyska przychód 1.500 zł (rynkowy czynsz za wynajem mieszkania) z czego 500 zł z tej kwoty jest zwolnione z podatku (z art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT). Składki na ZUS zostaną natomiast ustalone od podstawy w wysokości 205 zł (jest to mieszkanie własnościowe naszej firmy - czynsz dla mieszkań komunalnych). Jak w takim przypadku powinien wyglądać dochód do opodatkowania? Czy naliczone składki od kwoty 205 zł powinny pomniejszać dochód do opodatkowania i być wykazane w PIT-11?
Skutki wypłaty zapomogi dla pracownika ze środków obrotowych firmy zamiast z ZFŚS
Pytanie: Pracownik zwrócił się z prośbą o zapomogę do pracodawcy, u którego jest ZFŚS. W tym celu złożył odpowiednio wypełnione dokumenty, zgodnie z przepisami Regulaminu ZFŚS działającego w firmie. Z uwagi na niewielkie środki funduszu, działająca w firmie Komisja Socjalna (KS) przyznała pracownikowi tylko część kwoty, o którą zawnioskował. Pracownik był nieusatysfakcjonowany i postanowił zrezygnować z przyznanej mu kwoty zapomogi przesyłając stosowną informację/rezygnację do Komisji Socjalnej. Prezes firmy uznał, że przyznana pracownikowi przez Komisję Socjalną kwota jest za niska i wypłacił pracownikowi pełną kwotę, o którą pierwotnie wnioskował pracownik. Wypłata jednak nastąpiła nie ZFŚS, tylko ze środków obrotowych spółki. Czy w takiej sytuacji należy oskładkować i opodatkować wypłaconą pracownikowi zapomogę? Czy jednak zapomoga wypłacona ze środków obrotowych, mimo funkcjonowania w firmie ZFŚS, nie podlega obowiązkom podatkowo-składowym?
Praca zdalna – niezbędne wnioski z komentarzem
Pracę zdalną będzie można wykonywać już od momentu nawiązania stosunku pracy (przy zawieraniu umowy o pracę), albo później – na wniosek pracownika. W pewnych przypadkach taki wniosek będzie dla pracodawcy wiążący. Oprócz tego nowelizacja zakłada całkowitą nowość, jaką ma być okazjonalna praca zdalna. Także wymagająca wniosku pracownika. Dowiedz się, co powinny zawierać takie wnioski.
Nr specjalny - 69
Potrącenia z wynagrodzeń – niezbędne wskazówki dla płatników
Przypominamy, że aktualnie, zgodnie z Polskim Ładem 2.0, obowiązuje 12% stawka podatku przewidziana dla dochodów nieprzekraczających w roku pułapu 120.000 zł, nie istnieje ulga dla klasy średniej i mamy nową skalę podatkową. Ponadto Polski Ład 2.0 obniżył 1/12 kwoty zmniejszającej podatek do poziomu 300 zł i uchylił mechanizm polegający na odroczeniu poboru części zaliczki podatkowej. Dodatkowo rozszerzył zerowy PIT (czyli ulgę dla młodych, ulgę na powrót, ulgę dla rodzin oraz ulgę dla seniorów) na zasiłki macierzyńskie. Wszystkie te zmiany mają wpływ także na kwoty wolne od potrąceń. Zapoznaj się z komentarzem naszego eksperta i sprawdź na przykładach, jak obecnie należy poprawnie dokonywać potrąceń z wynagrodzeń pracowników.
Nr 234
Zasiłek macierzyński a zmiany podatkowe w praktyce
Aktualnie obowiązuje zasada podwyższania kwoty zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego. Wynika to z wprowadzenia, od 1 lipca 2022 r., zwolnienia przychodu, jakim jest zasiłek macierzyński, z podatku dochodowego od tego świadczenia. W związku z tym płatnicy składek nie pomniejszają już kwoty zasiłku macierzyńskiego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. A to z kolei przekłada się na zasady obliczania podwyższenia tego zasiłku do kwoty świadczenia rodzicielskiego, tj. 1.000 zł, jeżeli zasiłek nie przekracza tej kwoty. W opracowaniu krok po kroku przypominamy szczegóły obowiązujących przepisów.
Przeniesienie do pracy szczególnej w trakcie miesiąca i zmiana etatu a podstawa wymiaru składek
Pytanie: Na podstawie porozumienia stron, w trakcie miesiąca, pracownik zostanie przesunięty do pracy szczególnej oraz zmieniony zostanie mu wymiar czasu pracy – z ¾ etatu na pełen. Jak ustalić podstawę wymiaru składek, w tym na FEP, za ten miesiąc, jeśli zarówno przed zmianą, jak i po niej osoba ta otrzymuje stałe wynagrodzenie zasadnicze oraz liczone od niego dodatek stażowy i premię miesięczną? Nadmieniam, że dodatek oraz premia naliczane są od wynagrodzenia za czas faktycznie przepracowany.
Nr 233
Turnus rehabilitacyjny na przełomie dwóch miesięcy – jakie świadczenia oraz składki
Pytanie: Przez 21 dni pracownik dysponujący umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będzie przebywał na turnusie rehabilitacyjnym, przy czym okres ten będzie przypadał na przełomie dwóch miesięcy kalendarzowych. Czy w takiej sytuacji powinniśmy wypłacić wynagrodzenie chorobowe, czy też od razu zasiłek chorobowy oraz jak ustalić podstawę wymiaru składek za wspomniane miesiące?
Składki i podatek od umowy o dzieło zawartej z własnym pracownikiem
Pytanie: Piszę z następującym problemem. Rozliczam umowę o dzieło z własnym pracownikiem na kwotę 1500 zł. KUP wynoszą 50 %. Mój program liczy mi składkę zdrowotną obniżoną do wysokości podatku ale liczonego wg skali 12 %- obowiązującego od 1 lipca. Czyli 77,67 zł Czy nie powinna być liczona wg podatku na 31.12.2021 czyli 17 %?
Skutki nieopłacania składek na FP, FS i FGŚP od zlecenia zawartego z pracownicą wracającą z urlopu wychowawczego
Pytanie: Przez kilka miesięcy ubiegłego roku mieliśmy podpisaną dodatkową umowę zlecenia z pracownicą objętą zwolnieniem z opłacania składek na FP, FS, FGŚP z uwagi na powrót z urlopu wychowawczego. Od umowy tej również nie odprowadzaliśmy składek, co podważyła kontrola z jednostki nadrzędnej. Czy rzeczywiście zwolnienie to nie obejmowało umowy zlecenia skoro dla celów składkowych dochód z niej otrzymywany traktuje się jak przychód ze stosunku pracy, a jeśli tak, to co w tej sytuacji powinniśmy zrobić?
Nr 232
Zmiany w oświadczeniu PIT-2 od 1 stycznia 2023 r.
Podatnicy mogą składać oświadczenia o pomniejszeniu zaliczki na podatek więcej niż jednemu płatnikowi, ale nie więcej niż trzem. Takie zmiany wprowadził Polski Ład 2.0. Jednakże przepisy dotyczące oświadczeń dotyczących zmniejszenia zaliczki na podatek mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. Zatem zamiast jednego płatnika podatnik będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.
Zmiana formy opodatkowania przedsiębiorcy po zakończeniu roku
W związku ze zmianą skali podatkowej, która dotyczy opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r., przedsiębiorcy, którzy przed 1 lipca 2022 r. opodatkowywali swoje dochody (przychody) podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli wybrać skalę podatkową dla opodatkowania tych dochodów (przychodów). Wyboru tego podatnicy dokonają po zakończeniu roku w zeznaniu rocznym PIT-36 albo PIT 36S.
Nr specjalny - 68
Kontrola ZUS - praktyczne wzory pism z komentarzem
Jakie środki odwoławcze przysługują płatnikom składek jeszcze przed podjęciem czynności kontrolnych przez inspektora ZUS, a jakie w trakcie kontroli i po jej zakończeniu? Co może zrobić płatnik składek, który nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli ZUS? Czy odrzucenie zgłoszonych przez płatnika składek zastrzeżeń do protokołu kontroli kończy postępowanie odwoławcze? Z uwagi na liczne kontrole prowadzone aktualnie przez ZUS, każdy płatnik powinien poznać, jakie środki odwoławcze mu przysługują i jakie warunki musi spełnić, aby móc z nich skorzystać. Warto tu odnieść się do gotowych wzorów, które wraz z niezbędnym komentarzem prezentujemy w niniejszym opracowaniu.
Nr 231
Zwolnienie i ponowne zatrudnienie pracownika występującego o emeryturę w dokumentach ubezpieczeniowych
Pytanie: Żeby pracownik mógł pobierać emeryturę zostanie rozwiązana z nim – na podstawie porozumienia stron – umowa o pracę, a po jednodniowej przerwie podpisana kolejna, przy czym nie na pełen etat, a na ¾ etatu. Jak taką zmianę wykazać w dokumentach ubezpieczeniowych oraz czy za miesiąc, w którym nastąpi składać jeden, czy też dwa raportyZUS RCA?
Zmiany w umowach o pracę na czas określony tuż-tuż
Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy służąca wdrożeniu do naszego porządku prawnego unijnych rozwiązań w zakresie zatrudnienia w sposób istotny zmieni uprawniania pracownika. Planuje się m.in. zmiany zasad rozwiązywania umowy o pracę na czas określony. Dowiedz się więcej.
Ubezpieczenia z tytułu zlecenia zawartego z rencistą będącym pracownikiem w innej firmie
Pytanie: Chcemy podpisać umowę zlecenia z osobą pobierającą rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy zatrudnioną u innego płatnika na podstawie umowy o pracę na ¼ etatu. Czy z tytułu zlecenia będziemy musieli zgłosić ją do ubezpieczeń, a jeśli tak, to do jakich?
Nr 230
Zatrudnianie uchodźców z Ukrainy w samorządzie
Wiele jednostek samorządowych chce przyjąć do pracy Ukraińców, a obowiązujące przepisy przewidują w tej kwestii spore ułatwienia. Poznaj aktualne reguły.
Współpraca z przedsiębiorcą a prawo do ubezpieczeń w KRUS
Pytanie: Żona prowadzi działalność gospodarczą i jest z tego tytułu ubezpieczona w ZUS. Natomiast mąż jest ubezpieczony w KRUZ. Czy jeśli pomaga żonie w prowadzeniu działalności musi być dodatkowo zgłoszony do ZUS jako osoba współpracująca ?
Opłata składek po terminie
Osoba, która opłaciła składki na dobrowolne ubezpieczenia po terminie za okres przed grudniem 2021 r., a chce zachować ciągłość ubezpieczeń, powinna złożyć do ZUS wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie. Przypominamy, że wniosek w tej sprawie, złożony na formularzu US-9, Zakład przyjmuje tylko do końca czerwca 2022 r.
Nr 229
Umowa o dzieło z obywatelem Ukrainy
Pytanie: Będziemy zawierać umowę o dzieło z obywatelem Ukrainy. Przyjechał do Polski po 24.02., posiada numer PESEL. Nie przedstawił certyfikatu rezydencji. W jaki sposób powinniśmy dokonać rozliczeń podatkowych ?
Zwolnienie z powodu pilnych spraw rodzinnych tuż-tuż
Planowana w 2022 r. duża nowelizacja Kodeksu pracy przewiduje wprowadzenie m.in. nowego zwolnienia od pracy z powodu pilnych spraw rodzinnych. Sprawdź, na czym to uprawnienie ma polegać i czym różnić się ono będzie od urlopu opiekuńczego.
Nr specjalny - 67
ZFŚS 2022 – w pytaniach i odpowiedziach
Działalność socjalna, o której stanowią przepisy ustawy o ZFŚS polega m.in. na udzielaniu pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu Zatem, kryteria socjalne muszą być bezwzględnie stosowane przy świadczeniach bądź usługach o charakterze ulgowym. Nie cała jednak działalność socjalna, zdefiniowana w przepisach ustawy o ZFŚS opiera się na udzielaniu wyłącznie świadczeń ulgowych, co potwierdził SN w wyroku z 23 października 2008 r. (sygn. akt II PK 74/08). Jak zatem poprawnie przyznać w tym roku wsparcie socjalne i je rozliczyć względem ZUS i PIT? Zachęcam do przeanalizowania pytań płatników i odpowiedzi ekspertów w tej kwestii.
Nr 228
„Mała umowa” cywilnoprawna a rozliczenia składkowo – podatkowe
Pytanie: Czy zawierając umowy zlecenia/ o dzieło do kwoty 300 zł brutto obowiązują w tym roku jakieś inne przepisy podatkowe, ZUS ?
Zatrudnianie i rozliczanie względem ZUS i PIT obywateli Ukrainy w ramach pracy zdalnej i umów cywilnoprawnych
Pytanie: Zamierzamy zatrudnić na umowę o dzieło osoby, które są obywatelami Ukrainy. Będzie to praca zdalna i mieszkają one na Ukrainie oraz w Hiszpanii. Kolejna osoba to również obywatel Ukrainy, który przybył na teren Polski w związku z aktualną sytuacją. Jest uchodźcą. Z nią też będziemy zawierać umowę o dzieło i będzie to praca zdalna. Jakie dokumenty te osoby muszą nam złożyć. Jak wygląda kwestia rozliczeń podatkowych oraz czy te osoby należy zgłosić do ZUS poprzez ZUS PUE ?
Nr 227
Zmiany w ustalaniu ustalania podstawy wymiaru składek
Podniesienie kwoty wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia ze 190 zł do 300 zł, która jest wyłączona z podstawy wymiaru składek to jedna z wprowadzonych zmian. Przeczytaj, co jeszcze się zmieniło w ustalaniu podstawy wymiaru składek.
Umowa zlecenia zamiast umowy o pracę - skutki w ZUS
Pytanie: W czasie kontroli ZUS ustalił, że jedna z ubiegłorocznych umów zlecenia powinna być uznana za umowę o pracę, nakazując złożenie stosownych korekt. Jakie dokumenty powinniśmy złożyć oraz co z zaległymi składkami, jeśli osoba ta już u nas nie pracuje i praktycznie nie mamy z nią kontaktu?
Nr 226
Zwolnienie lekarskie z tytułu ciąży i izolacja – w jakiej wysokości wypłacać świadczenie
Pytanie: Pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim z kodem B do 27 stycznia 2022 r. W międzyczasie otrzymaliśmy informację, że została skierowana na izolacjęod 17 stycznia do 2 lutego. Od 28 stycznia nie mamy kontynuacji zwolnienia lekarskiego z kodem B. W jakiej wysokości obliczyć świadczenie za okres izolacji: 80% czy100%?
Wypłata trzynastki dla byłego pracownika a składka zdrowotna
Pytanie: W marcu br. wypłacamy trzynastkę naszemu byłemu pracownikowi, zatrudnianemu do 31 sierpnia 2021 roku. Kwota trzynastej pensji wynosi 656,88 zł, od której nie naliczamy ulgi oraz kosztów uzyskania przychodów. Czy w związku z tym, że osoba ta nie pracowała do 31.12.2021 r. może mieć obniżoną składkę zdrowotną do wysokości zaliczki na dzień 31.12.2021 ? Mój program płacowy liczy bez obniżenia kwotę 9 % w wysokości 51,01 zł.
Nr specjalny - 66
Składki i ulgi dla płatników w praktyce
Wejście w życie Polskiego Ładu spowodowało sporo zamieszania i wątpliwości specjalistów rozliczających wynagrodzenia w firmach. W niniejszym opracowaniu publikujemy pytania naszych Czytelników związane z nowymi regulacjami dotyczącymi naliczania składki zdrowotnej i stosowania ulgi dla klasy średniej oraz odpowiedzi, komentarze naszych ekspertów. Liczymy, że niniejsza publikacja pomoże płatnikom rozwiązać ich codzienne problemy związane z właściwym naliczaniem płatności dla zatrudnionych osób, dzięki czemu unikną w przyszłości niepotrzebnych korekt.
Nr 225
ZUS ZSWA za 2021 rok – 10 przykładów właściwego wypełnienia druku
Do końca marca br. część pracodawców musi złożyć zgłoszenie ZUS ZSWA za rok ubiegły. Informacje podane w formularzu ZUS ZSWA wpłyną na przyszłe świadczenia emerytalne pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Warto skorzystać ze wskazówek dotyczących zasad poprawnego wypełnienia druku, zawartych w niniejszym opracowaniu, dzięki którym płatnik uniknie zbędnych korekt w przyszłości.
Wypłata trzynastki w ratach a podstawa wymiaru zasiłku
Niekiedy zdarza się, że na prośbę pracownika płatnik wypłaca mu dodatkowe wynagrodzenie roczne w miesięcznych ratach (pozostali pracownicy otrzymają wynagrodzenie w całości) z zachowaniem ustawowego terminu., czyli do końca marca Jeżeli zajdzie taka okoliczność można mieć wątpliwości, jak należy obliczać podstawę wymiaru świadczeń chorobowych. Kwestię tę wyjaśniamy w artykule.
Składki na FEP 2022 – 9 przykładów poprawnego naliczania
W myśl art. 35 ustawy o emeryturach pomostowych składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia następujące warunki: urodził się po 31 grudnia 1948 r., wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. Składki na FEP nalicza się tylko za tych pracowników, którzy oba warunki spełniają łącznie. Sprawdź, na co zwrócić uwagę w 2022 roku naliczając składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, aby nie narazić się na sankcje ze strony ZUS.
Nr 224
Sfinansowanie w całości karty multisport przez pracownika a należności ZUS
Pytanie: Pracodawca podpisał umowę z Benefit system w związku z kartami multisport dla pracowników. Podwładny przez pierwsze dwa miesiące w 100 % finansuje sam sobie kartę i płaci 100 % kwoty. Czy w tej sytuacji jest to jego przychód? Czy od tej kwoty należy potrącić składki ZUS i PIT?
Rozliczanie dodatkowych przychodów zarobkujących emerytów za 2021 rok
Pracodawca mający w swojej ekipie etatowych emerytów, poza wszystkimi standardowymi obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy, musi jeszcze pamiętać o dodatkowej czynności tj. wystawieniu zaświadczenia o przychodach uzyskanych od tego zakładu. To samo dotyczy współpracującego zleceniobiorcy będącego na emeryturze. Zaświadczenie ma przysporzyć ZUS danych dla potrzeb ustalenia czy pobierane świadczenie nie podlega zmniejszeniu lub zawieszeniu. Sprawdź obowiązki pracodawcy.
Nr 223
Wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. a składka zdrowotna w Polskim Ładzie
Pytanie: Spółka z o.o. od 4 lat nie prowadzi działalności. Nie ma żadnych przychodów ani rozchodów, od 2020 r. została wykreślona jako podatnik VAT. Czy od 2022 roku wspólnicy - właściciele muszą płacić składkę zdrowotną? Jeśli tak, to w jakiej wysokości? Planują likwidację całkowitą spółki w 2022 roku.
Ubezpieczenia z tytułu pracy za granicą a prawa emerytalne w Polsce
Pytanie: Jak doliczyć staż pracy oraz wysokość składek emerytalnych za granicą do pozostałych składek za przepracowany czas w Polsce do polskiej emerytury? Pracownica ma 18 lat pracy w Polsce, ubezpieczenie było w ZUS, a 2 lata przepracowane za granicą na zagranicznych umowach i warunkach. Ubezpieczenie było zawarte w innych krajach i składki emerytalne odprowadzane też w innych krajach. Czy ten czas 2 lat będzie wliczany do polskiej emerytury?
Przejście pracownika na emeryturę pomostową a zgłoszenie ZUS ZSWA
Pytanie: W maju 2021 r. jednemu z pracowników przyznana została emerytura pomostowa. Czy prawdą jest, że powinniśmy złożyć za niego druk ZUS ZSWA? Jeśli tak, to jak w takiej sytuacji go wypełnić? Co z pozostałymi pracownikami, za których opłacane są składki na FEP?
